Z KUŞAĞI

“Z kuşağıyım ben!” diye çıkıştı. Tam da akşam yemeği hazırlıkları yaparken sohbet, nasıl olduğunu anlamadığım bir şekilde yeni nesillere geldi. Daha 15'ine yeni girmişti. Artık liseye başlayacaktı ama zamane gençleri gibi kendini kocaman bir birey olarak görüyordu. Her şeyin yetkisini isteyen ama sorumluluk almak istemeyen bir birey.

“Allah aşkına bu kuşaklara bu isimleri kim veriyor?” diye geçti aklımdan bir an. Bunlar Z kuşağı ise biz hangi kuşaktık acaba? Z'den geriye doğru şöyle bir saymaya başladım ama işin içinden çıkamadım. Kaç kuşak vardı aramızda hesaplayamadım bile.

“Bizleri anlamıyorsunuz!” diye konuşmasına devam etti.

“Bu devir farklı, sizin çağınızdaki kurallarla yaşamamızı beklemeyin bizden.”

“Devir Z kuşağı devri.” dedi ve biraz soluklanmak için durdu.

Merakla konuşmasının devamını bekledim.

“Bizi kendi kalıplarınıza sokamazsınız. Bizler, sizin gibi değiliz. Biz, özgür, sorgulayan, her şeyi kabul etmeyen, kendi fikirleri olan bir nesiliz” diye devam etti.

O konuşurken düşünmeden edemiyordum. Hangi kalıba sokmak istemiştim ki ben onu? İyi bir insan olmasını istemiştim. Edepli olmasını, yalan söylememesini, saygılı, çalışkan bir insan olmasını istemiştim. Bunlar zaten her insanda olması gereken özellikler değil miydi?

Kalıplara girmemek, kurallara uymamak özgürlük müdür?

Özgürlük ile asiliği karıştırmış olabilir miydi? Kural tanımazlığı, özgürlük olarak tanımlamıştı kafasında. Hayatta değişmeyen bazı kurallar olduğu için düzen vardı. Kiraz kışın meyve vermiyor, baharı bekliyor, portakallar ise kışın gelmesini bekliyorlardı.  Hiçbir portakal “Ben yaz meyvesi olmak istiyorum” demiyordu. Her şey tabiatına uygun davranıyordu. İnsandı insanı şaşırtan, ondan beklenmeyeni yapan bu hayatta. Hayatın kuralları olduğu gibi evimizde de kurallar vardı. Mesela akşam beraber yemek yenir. Sabah kahvaltıda herkes uyanmış olur, kahvaltı beraber yapılır.  Sofraya otururken herkes telefonu odasında bırakırdı.

Baba eve geldiğinde kapıda karşılanır, onun hali hatırı sorulurdu. Bunlar kurallardan çok aileyi bir arada tutan doğal bir bağdı aslında ve o bir Z kuşağı olarak, bunlara uymamayı özgürlük olarak nitelendiriyordu. Kendi isteklerine uygun olanı kabul etmeyi, uygun olmayanı da kabul etmemeyi ve tüm bunları sorgulamayı. Bir de kısa yoldan, uğraşmadan elde etme dertleri yok mu?

Hayat kuşak tanımaz.

Bazı şeyleri istemesek de kabul etmemiz, uygulamamız gerekir. Temizlik yapmayı sevmeyiz belki ama sağlıklı bir yaşam için temizlik yapmak zorundayız. Sıkılsak da o sınavı geçmek için ders çalışmak zorundayız.  Hangi sonucu elde etmek istiyorsak, o sonuç için sevmesek de sıkılsak da çabalamalıyız. Keşke “ armut piş ağzıma düş” olsaydı şu hayat ama maalesef bu pek mümkün değil. Ben bunları düşünürken konuşmasına kaldığı yerden devam etti.

“Biz kendi isteğimizle gelmedik bu dünyaya. Bize mi sordunuz sanki!”, deyince elimde olmadan gülmeye başladım. Birden “Hangimize soruldu ki?” sözleri çıkıverdi ağzımdan. Biraz bozuldu ben öyle deyince.

“Sen de beni hiç ciddiye almıyorsun anne!” dedi ve bir hışımla odasına gitti.

Peki aileleri onları nasıl tanımlıyor?

Bu konuşma sadece bizim evde değil genelde birçok evde olan bir konuşma aslında. Bu yaşta çocuğu olan ailelerden duyduğum şeyler. Herkes kendi penceresinden olaylara bakıp ona göre değerlendiriyor. Onlar kendilerini Z kuşağı olarak tanımıyorlar. Ailelerin bazılarına göre tatminsiz ve mutlu olmayan bir nesildi bu Z kuşağı. Onları mutlu etmek için tırnaklarını dişlerine takıyor ama yine de mutlu edemiyorlardı.  Yemeyip yediriyorlar, içmeyip içiriyorlardı. Kendilerine almadıkları kıyafetleri, cep telefonlarını çocuklara aldılar. Oysa ben onun yaşındayken giyecek kıyafet bulamazdım. Kardeşler birbirinin eskilerini giyerdi. “Benim yaşadığım zorlukları benim çocuğum yaşamayacak!” diye diye çocuklarımızı iyice imkanlara boğduk. Niyetimiz iyiydi de sonucun buralara varacağını hesap edemedik.  Şimdi bu kuşağa alfabenin hangi harfini verseler, ne kuşağı derseler desinler durum değişmiyor. Hep daha fazlasını isteyen, tatminsiz bir nesil ortaya çıktı.  “Aman üzülmesin. Aman benim çocuğum şundan eksik kalmasın.” Diyerek, bu hale gelmelerine biz zemin oluşturmuş olabilir miyiz?

Peki, aileler ne yapmalı?

Aileler ne yaparlarsa çocukları toparlanır? Onların marifet kazanmasını sağlayabilirler? Kendi paylarına düşen nedir burada? Her şeyi çocuklara atmak, onları suçlamak çözüm sağlamıyor. Her problemin çözümü olduğuna göre bunun da mutlaka çözümü vardır.

Şimdiye kadar yapılanlar sonuç vermediğine göre bu sefer farklı bir yoldan gidilmeliydi.“ Ne istediyse yaptım” diyorsam o zaman “bunun zıddını yapsam nasıl olur acaba?” diye düşünmeye başladım. Ufak ufak imkanlarını kıssam nasıl olurdu? O çok istediği spor ayakkabıyı almamakla başlayabilirdim işe mesela. Nasıl olsa 2-3 tane ayakkabısı vardı. Belki biraz evdeki işlerde ondan yavaş yavaş destek istemek de iyi olabilirdi. “Kızım bana sofra kurmakta yardım eder misin?” diye seslendim. Hemen harekete geçtim. Bir yandan sofrayı hazırlarken bir yandan da ikinci hamlemi hesaplıyordum. Tedbirli olmalıydım. Ne de olsa karşımda bir Z kuşağı vardı.

Tuhaf bir heyecan hissettim ana yüreğimde. Sanki küçük bir oyun başlayacaktı aramızda.

Bir anne Z kuşağına karşı!

Bazen “hayır” demek zor olacaktı belki bazen de “evet” demek ama emin olduğum bir şey vardı ki bu oyunun kaybedeni olmayacaktı.