AVRAT KÖFTESİ

                   

Nisan ayının  başlarıydı, doğa  yavaş yavaş uyanıyordu. Çiçekler açmaya başlamıştı. İş arayışım devam ediyordu. İstanbul’da kalmak ya da başka bir şehre gitmek arasında kararsızlık yaşıyordum. Bunları düşünürken çay alıp balkona çıktım.  Çayı keyifle yudumlayıp uyanan doğayı seyrederken telefonum çaldı. Sıcak ve samimi bir ses tonu ile karşı taraf sordu: "Malatya da çalışmak ister misiniz?"  Biraz süre istedim. Hangisi daha doğruydu? Biraz süre istedim. Avantaj ve dezavantajlarını bir hafta düşündüm. 

İstanbul ile kıyaslanınca Malatya aileme daha yakındı. Sadece bu bile tercih etmeme sebep olabilirdi. Veee Malatya öyküm Nisan ayının sonunda başladı. Yeni şehir, yeni hastane, yeni arkadaşlar ve yeni hastalar derken biraz zamana ihtiyacım vardı.

İnsanları tanımak şehrin nabzını tutmak için nereden başlamalı? Tabi ki yemek kültüründen.  Şehrin yöresel yemeklere hakim olan bir restoranına gittim. Sırası ile yemeklerden az az istedim. O kadar lezzetli yemekler yedim ki anlatmaya hangisinden başlasan bilemedim. 

İçlerinden öyküsü beni en etkileyeni ile başlayayım.

Yemeğin adı “Avrat köftesi”.  İsmi ilginç değil mi? Avrat ne demek? Avrat marifetli, edepli kadın demek. Peki neden bu isimle anılıyor bu yemek?

Oldukça lezzetli ve  az malzeme ile yapılan, bir o kadar yapması hamaratlık gerektiren bir yemek. İnce bulgur ve irmikten oluşan bir iç harcı ince, narin kiraz yapraklarına sarılıp pişiriliyor. Sonra üzerine yoğurt ve onun da üzerine karamelize edilmiş soğandan oluşan bir sos dökülüyor. Anlatırken bile ağzım sulanıyor. 

Yemeği yedikten sonra öyküsünü merak ederek restoranın sahibine sordum. Anlatmak için beklermişçesine başladı; Kurtuluş savaşı zamanında tüm asmalar üzüm yapraklarını sarmışlar. Kurtuluş savaşı zamanında tüm üzüm yaprakları sarılmış, bitmiş. Yemek yapmak için ne kullanabiliriz? Diye bakarken ; bulgur var, yoğurt var, tereyağı var. Yetiştirdikleri buğday ve buğday ürünleri var. Bir de ağaçlar var. Yokluk her yerde, imkanlar kısıtlı.

Peki kadınlar vazgeçmişler mi? Tabiiki hayır.

Bakmışlar etrafta kiraz ağaçları var. Onların yaprakları almışlar sarmışlar, bakmışlar biraz acı olmuş. Asma yaprağı gibi değil tabii. Demişler önce haşlayıp acı suyunu dökelim yaprağı sonra saralım...  Sonunda evet olmuş, hem de harika olmuş. Başka ne ile olur? Dut yaprağı, fasulye yaprağı... Deneye deneye hepsini sarmışlar. Lezzetli bir yemek haline getirmişler.  Kurtuluş savaşındaki malzeme ve imkân yokluğu kadınları marifetlendirmiş. Bu marifet sahibi kadınların bulduğu bu yemek de bu sebeple "Avrat köftesi" olarak anılmaya başlanmış.


Deneyimsel Tasarım Öğretisi

Kurtuluş savaşındaki malzeme ve imkan yokluğundan ortaya çıkan yemeği bugün hala konuşabiliyor ve parmaklarımızı ısırarak yiyor olmamız çok ilginç gelmişti bana.

Öyküyü gözlerim dolu dolu dinlerken aklımda deli sorular dönüyordu;

  • Marifet kazanmak için imkânsızlık mı gerekir?
  • İmkân artarsa marifet azalır mı?
  • Marifet ve imkân arasında zıtlık mı var?
  • İnsanın hayat şartlarında güçlü olması için marifetli olması gerekir. O zaman imkânı arttırmaya çalışmak ne kadar doğru?
  • Marifetli olmanın yolu imkânları azaltmaktan mı geçiyor?

Evet,  imkanımın olduğu hiçbir yerde marifetim yok.

İmkansızlıktan şikayet etmek yerine,  bunun insana verilen bir  ikram olduğunu anladığımda hayatımda bir sürü taşlar yerinden oynadı.

Deneyimsel Tasarım Öğretisi Nedir?

Başarı Psikolojisi Nedir?

İlişkilerde Ustalık Nedir? 

 Kim Kimdir? Semineri

 “İnsanoğlu, yeryüzünde var olduğundan beri, en büyük dostu ve düşmanı hiç değişmedi; Tek başına neler yapabileceğini keşfet! Aynadaki kişi…

Yahya Hamurcu

 

 




Yorumlar

  1. Fatma Bayram15 Ağustos, 2024

    İmkansızlık ne büyük ikram gerçekten, nasıl da müthiş üreten insana dönüşüyorsun. Eski anneler doğuştan aşçı, hem terzi, hem hemşire, evi badana yapan, çiçek yetiştiren, ağaç budayan, kışlık hazırlayan, hırka ören, çocuğuna ders çalıştıran on parmağında yirmi marifetli hanımlar. Yokluk, kıtlık ve ortaya çıkan insan modeli... Elinize yüreğinize sağlık, çok güzel bir ikrama dikkat çekilmiş.

    YanıtlaSil
  2. İnsan başarısız olduğunda imkansızlıkları bahane eder. Daha iyi şartlara sahip olsaydım yapardım diye düşünür. Halbuki insanı geliştiren imkanların olması mı yoksa o imkansızlıklara rağmen çözüm üretebilmek mi?

    YanıtlaSil
  3. Ellerinize sağlık

    YanıtlaSil
  4. Avrat köftesi 😋 lezzeti kadar öyküsü de hoşmuş… bi an 80’lere gitti zihnim bu yazıyla… imkanlar ne kadar az, insanlar ne kadar canlı ve mutluydu… kamyon kasasında pikniğe denize gider eğlenirdik. Tüm kış onlardan bahseder tekrar yaz gelse diye heveslenirdik :) şimdilerde ise özel ve lüks otomobillerle 5 yıldızlı otellerde herşey dahil tatiller yapıyoruz ama hala tatsız uyuşuk ve tatminsiziz… ne acı…

    YanıtlaSil
  5. Marifetle imkan malesef zıt çalışıyor, insan yoklukta ve ihtiyaç hissederken marifet kazanıyor

    YanıtlaSil
  6. Marifet kazanmak için imkânsızlık mı gerekir?
    Evet aslında imkansızlık insana marifet kazandırır…
    Elinize emeğinize sağlık çok güzel bir çalışma olmuş…

    YanıtlaSil
  7. İmkanın insan için hiçte iyi bir şey olmadığını onu beceriksizleştiren bir şey olduğunu çok geç anladım. Ama çok şükür bu bilgileri duymak nasip oldu.🌸

    YanıtlaSil
  8. Ne güzel anlatılmış….
    Çok sade ve anlaşılır.
    Konu bu kadar önemli ve vazgeçilmez olunca, anlatımın tadı da sarmalar gibi olmuş.
    Hem ağzım sulandı hem de marifetleneyim biraz diye harekete geçtim…
    🍉🥀💛

    YanıtlaSil
  9. İmkan artırarak etkiyi de artıracağımızı düşünüyoruz. Aslında çözüm zıttında gizli oluyor 🍃
    Kaleminize sağlık 🪷

    YanıtlaSil
  10. Aslıhan Sam Dinç16 Ağustos, 2024

    Açlık ne büyük nimet aslında... İnsanı en çok da imkansızlığın geliştirmesini bilmek de o nimetlerden biri... Zannedilenin aksine açlığı olan insan harekete geçiyor...

    YanıtlaSil
  11. Çok önemli bir konuya değinmişsiniz, marifet ve imkan ilişkisinin zıt çalıştığını birçok insan bilmiyor maalesef.
    İmkanlarla başarıya ulaşılmaz marifetle başarıya ulaşılır.
    Emeğinize sağlık 🌸

    YanıtlaSil
  12. Melda Akanlar17 Ağustos, 2024

    İmkansızlık bizi sevindirmeli mi? Verdiğin tepkiye göre değişiyor gibi:)

    YanıtlaSil
  13. İmkansızlıktan şikayet etmek yerine, bunun insana verilen bir ikram olduğunu anladığımda hayatımda bir sürü taşlar yerinden oynadı..... Elinize sağlik şahane bir yazı olmuş

    YanıtlaSil
  14. İmkansızlıktan şikayet etmek yerine, bunun insana verilen bir ikram olduğunu anladığımda hayatımda bir sürü taşlar yerinden oynadı..... Elinize sağlik şahane bir yazı olmuş

    YanıtlaSil
  15. … kontrolüm dışında başlattığım çıraklıkların aslında insanın marifetlenmesi için gelen bir ikram ( merhamet) olması…
    Rabbim kuluna hep destek…
    Anlayıp idrak edebilenlerden olma duası ile…💐❤️

    YanıtlaSil
  16. Günümüzde insanların çoğunluğu başkalarının imkanlarını istiyor, ama o imkana kavuşmak için hiç çaba sarf etmek istemiyor. Acaba o imkanların kendisini marifetsiz ve beceriksiz yapacağını bilseydi insan bu kadar imkan peşinde olur muydu? Anne babalar çocuklarına her istediğini aldığında iyilik yaptıklarını düşünüyor! ''Biz yoklukla büyüdük evladımız böyle olmasın'' sözlerini söyleyenler acaba o yokluk olmasaydı şimdiki varlıklarına kavuşamayacaklarının bilincindeler mi? Yaşantılarına baktığımızda pek de öyle görünmüyor...

    YanıtlaSil
  17. İmkan arttırarak geçmeye çalışılan ve imkan arttıkça imkansızlaşan yollar…
    Meğer imkansızlıktaymış imkan…

    YanıtlaSil
  18. Emek verilen her şey öyledir ama bir de imkansızlıklar içinde yapılmışsa daha da kıymetlenir.

    YanıtlaSil
  19. Makalenin ismini ilk gördüğümde şaşırdım okuduğumda anladım ki her yaşanmışlık irdelendiginde bir deneyime dönüşebiliyor

    YanıtlaSil
  20. İnsan yokluğu görmeden, malesef verilen imkanların değerini bilemiyor...

    YanıtlaSil
  21. İnsanın en mükemmel versiyonu yokluk anlarında geliştirdigi becerilerle oluyor. Bir şey az olunca, yada yokluğu yoğun şekilde yaşandığında ne yapabilirim diye düşünmeye başlıyor. Yol arayan elbet bir yol bukuyor. Pek çok başari hikayesine baktığımızda da imkansızlıklara birşeyleri başaran insan hikayeleriyle karşılaşıyoruz.

    YanıtlaSil
  22. Ne de güzel , hikayesi olan yemekler...

    YanıtlaSil
  23. Mesele imkamsızlığa rağmen ne yaptığımız. Bizi marifetlendirecek bir üst lige taşıyacak şeyde o sanırım. Elinize sağlık

    YanıtlaSil
  24. İçten, dolu dolu bir makale, her satırında aklına düşün deneyimselleştirmeyi atladığın bir sürü anı, gözünün önüne gelen minik kareler.
    Kaleminize sağlık 👏🏻

    YanıtlaSil
  25. İmkanlarımız hiç bir zaman bizi marifetsizleştirmemeli. Güzel hatırlatma oldu kaleminize sağlık.

    YanıtlaSil
  26. zehra bayraktar29 Eylül, 2024

    öyle marifetleri olmalı ki insanın kendinden sonra gelenlere ilham olsun. asla vazgeçme . sana verilene bak ne yapabilirim nasıl yapabilirim sorusunu hep sor hep cevapla. avrat ol böylelikle. ne güzel olmuş bizede strateji oldu asla vazgeçme ortamda hep en üretimde olan ol

    YanıtlaSil
  27. İnsan imkansızlıklarla neleri kazandığını, imkanlarla da neleri kaybettiğini fark edebilse keşke.
    Soyut somut. Yoklukta acı çekerken ne kadar mutlu olabildiğini mesela.
    ;)

    YanıtlaSil
  28. Hülya Gezici29 Eylül, 2024

    Çok güzel yetiştirme stratejileri var yazının içinde

    YanıtlaSil
  29. Hamide Aslan29 Eylül, 2024

    İnsanın elinde olan ve olmayanlardan şikayet etmeyi bırakıp harekete geçmesi, onu asıl marifetlendiren şey aslında. Gerçekten marifetli olabilmek de insanı böyle zamansız yapıyor işte. :)

    YanıtlaSil
  30. Eskiden tek göz odada ders çalışmak için herkesin yatmasını beklerdim geç yapacaklara mutfağa geçerdim imkanlar Azaldıkça insan Marifet yönünde kendisini geliştiriyor imkansızlıklar arkasına saklanmak değilde marifetini gelistirmene bakıyor hayat

    YanıtlaSil
  31. Leyla Sözüer30 Eylül, 2024

    Çok güzel ve samimi🌸 İnsanın hem köfteden yiyesi, hem kıtlık yaşayası geliyor☺️

    YanıtlaSil
  32. Güner Tozkoparan10 Ekim, 2024

    İmkanlarımız arttıkça gerçekten marifetlerimiz azaldı. Eskiden imkan ilar daha az iken aynı gün içinde bir kafanı evini dip köşe süpürür, siler, çamaşırları yıkar, camlarını siler, ütüsünü yapar, tozunu alır birde yemeğini yapardı. İmkanlar çoğaldı marifet azaldı.

    YanıtlaSil
  33. İnsanın yeni yeni çıraklıkları olmalı, kendine iş çıkarmalı...
    Tam imkanım rahatım derken yeni bir çıraklık yeni hareket...

    YanıtlaSil

Yorum Gönder

Popüler Yayınlar