BİR FİNCAN KAHVENİN KIRK YIL DENEYİMİ


“Türk kahvesiyle espresso yapabilen üstün bir yeteneksin” demişti İlknur kardeşine gülerek. “Nasıl oluyor anlamıyorum, yüz kere yapmana rağmen nasıl tutturamıyorsun şu kahveyi?”

Selin kahvesini höpürdeterek cevaplamıştı “beğenmiyorsan içme ablacım, silah zoruyla mı içiriyorum?” Sonra tek yudumda bitirdi kahvesini. “Valla ellerime sağlık, herkes beceremez bunu, türk kahvesiyle espresso yapmışım kıymetimi bil.”

Komik bir espriydi bu iki kardeşin arasında. Selin ısrarla kahve yapmayı öğrenmiyor, İlknur da nedenini çözemediği bir şekilde her seferinde Selin’in acı kahvesini içiyordu. Ta ki esprinin tadı, Ta ki o kahve, sadece kardeşler arasında gülüp geçilen bir mesele olmaktan çıkıp, misafirlerin önüne gelene kadar.

Yıllar geçmişti, yirmi üç yaşında bir genç kızdı artık Selin ve yaptığı yemekler, ikramladığı içecekler, beğenilsin, insanları memnun etsin istiyordu. Sanki hayat birden bire ciddileşmişti ve daha önce esprisini yaptığı konular, artık onu beceriksiz hissettiriyordu. Peki ama defalarca kez yapmasına rağmen neydi Selin’in bazı şeyleri bir türlü öğrenememe sebebi?

“Düşünmüyorsun çünkü”

Bu cümlenin hayatını değiştiren bir cümle olacağını bilmiyordu ilk duyduğunda. Çok sevdiği bir üniversite hocasını ağırlarken kahve yapmak istemişti. Ve yine bol köpüksüz kahvesini ikram ederken sormuştu, “yüzlerce kez yapmama rağmen neden gelişemiyorum ben bu işte?” Elindeki kahve fincanını yanındaki sehpaya bırakırken cevap vermişti hocası, “düşünmüyorsun çünkü…”

Evet doğruydu, düşünmüyordu. Suya kahveyi atıp ocağa koyuyordu öylece. Her seferinde de ikram ettiği kişiye göre ya kendisiyle dalga geçerek ya da mahcubiyetini bahanelerle gidermeye çalışarak sunuyordu kahvesini. İyi ama, kahve yaparken ne düşünürdü ki insan?

“Neden yapamadığını… Neyi yanlış yaptığını… Olumsuz sonuç almasına rağmen neyi doğru yaptığını…” dedi hocası. “Kahveyi küçümsersin, ömür boyu güzel bir kahve ikram etmeyebilirsin ve bu senin için çok büyük bir kayıp değildir belki. Ama ‘öğrenememek’ senin davranış kalıbın olursa, işte o zaman üzüldüğün bu beceriksizlik kaçınılmaz olur. Hem de hayatının birçok konusunda…

İşte biz buna “deneyimselleştirme” diyoruz…

Bir şeyi kaç kere yaptığın değil, kaç kere düşünerek yaptığın önemli. Yaşantısını, yaptığı hataları ya da doğruları, deneyime çevirmeden, nasıl öğrenebilir ki insan? Nasıl dününe göre iyi olabilir? Her düşünmeden yaptığı işte aklına geliyordu artık Selin’in, hocasının bu öğüdü. “Hocama ikram ettiğim lezzetsiz kahvem… Üzücü bir anı ama ne güzel deneyimdi…” diye düşündü her andığında. Ve hocasının cümlesini tekrar ederek;
“İşte buna deneyimselleştirme diyoruz…”



Deneyimsel Tasarım Öğretisi Nedir?

Başarı Psikolojisi Nedir?

İlişkilerde Ustalık Nedir? 

 Kim Kimdir? Semineri


“İnsanoğlu, yeryüzünde var olduğundan beri, en büyük dostu ve düşmanı hiç değişmedi; Aynadaki kişi… Tek başına neler yapabileceğini keşfet! ”
Yahya Hamurcu

Yorumlar

  1. Müberra Erdem01 Haziran, 2025

    Basit ama ne önemli şey deneyimsellestirme. Başarısızlığımın içinde neyi doğru yaptım. Başardığım birseyde nerede hata vardı. Bunlara bakabilmek gerçekten kıymetli.

    YanıtlaSil
  2. Kahve deyip geçmemek lazım... Kahvenin hatırı kahvenin kendisinden değil, kahve içilirken edilen sohbetler ve o sohbetlerdeki buram buram dostluk kokan nasihatlerden gelir.. Teşekkür ederiz bu güzel yazı için...

    YanıtlaSil
  3. Tarih boyunca herkesin hayatını kolaylaştıran ve ileride de kolaylaştıracak o yöntem; deneyimselleştirme 🌿

    YanıtlaSil
  4. Hayat düşünerek yapılan doğru eğlemlerle güzelleşirse kahve neden güzelleşmesin ki?

    YanıtlaSil
  5. Düşünmek...
    Hata tekrarının altında yatan anahtar kelime....
    Hata yapıp öğrenmeyince insan kendini beceriksiz hissediyor.Bu da ümitsizliğe itiyor. Yazıyı okuyunca beceriksizlik etiketinden uzaklaştım daha gerçekçi bakmak iyi hissettirdi. Teşekkürler...

    YanıtlaSil
  6. kötü kahve yapmanda sorun yok... kahve yapmayı öğrenmemende de sorun yok... öğrenememeyi bir davranış kalıbı haline getirmende sorun var... oysa öğrenmek de bir sanattır

    YanıtlaSil
  7. Ben nerede yanlış yaptım, neleri daha iyi yapabilirdim diye düşünüp sonuç değerlendirmesi yapmak… işte insana en büyük strateji 🌸

    YanıtlaSil
  8. Gerçekten de insanın düşünmeden yaptığı şeyler kayda geçmiyor sanki… Öylece boş boş yaşamışsın gitmiş gibi oluyor…

    Üzerine mutlaka düşünmek gerekiyor ki deneyim çıkarılabilsin…

    YanıtlaSil
  9. Nermin Yaman10 Haziran, 2025

    Düşünmek sebep sonuç ilişkisi kurabilmek çok kıymetli. İnsanın hatalarını azaltırken başarılarını da tekrar etmesini sağlıyor.

    YanıtlaSil
  10. hülya gezici12 Haziran, 2025

    Hata tekrarı yapmamanin en güzel anahtarı
    Deneyim transferi

    YanıtlaSil
  11. Seda gürsoy13 Haziran, 2025

    İnsan düşünerek yaptığı her eylemin sebeplerine odaklanır. Doğru ya da yanlış yaptığı davranışları fark edebilir.

    YanıtlaSil
  12. Yaptığın şeyi anlamazsan, hiç yapmamışsın gibi olur.
    Aynı hatayı tekrar etmek değil, aynı düşüncesizlikle tekrar etmek yorar insanı. 👏🏻👏🏻👏🏻👏🏻

    YanıtlaSil

Yorum Gönder